میهن فراز

آذربايجان شرقي به عنوان بخشي كهن و تاريخي از سرزمين ايران داراي رشته‌هاي گوناگون و متنوع صنايع دستي است.

قالى‌ها و ساير زيراندازها براساس خصوصيات و مواد تشکيل‌دهندهٔ آنها، آسيب‌پذير و در معرض آفات و صدمات هستند.

"دو تا قرمز، يکي زرد به زير، دو تا نارنجي"، اين کلمات لالايي گوش نوازي است که دختر ترکمن صحرا از مادر به يادگار دارد و هر روز تکرار مي کند تا اوج هنر و هويت را براي هميشه تاريخ زنده نگه دارد.

بخت با دولت‌مردان قاجار يار بود که فرش ايراني به هنگام زمام­داري آنان خوشايند فرنگيان قرار گرفت و صادرات انبوه فرش ايراني، درآمدي هنگفت و فزاينده را برايشان به ارمغان آورد. درباريان قجر و وابستگانشان تا بدانجا شيفته فرش ايراني بودند که وقتي شوق بازيچه اي تازه‌وارد به نام "فتوغراف" آنان را به ثبت لحظه‌هايشان وامي­داشت، ايستاده يا نشسته بر دستبافته اي زيبا در برابر دوربين قرار مي­گرفتند و يا همين بافته ­هاي هنرمندانه و سفارشي را در مناسبت­ها پيشکش يکديگر مي‌کردند.

بته عنصری تزئینی است که ریشه ای بسیار عنی و پیچیده در ایران دارد که به شکل شعله آتش ، میوه ، درخت کاج ، سروی خمیده ، مرغی که سر درسینه فرو برده ، زاهدان ماد ر ویا زنی که چادر به سر دارد و سر در گریبان فرو برده است.

گليم مناطق مختلف ايران

گليم ايل سون ( شاهسون ):
سون ها از اتحاد 50 ايل در ناحية آذربايجان به وجود آمده اند. مهم ترين بافت آنها گليم هاي سوماك است كه در زبان محلي به آن ورني مي گويند. به طور كلي از طرح هاي هندسي شكسته با رنگ هاي ملايم استفاده مي كنند و كمتر مي توان دو گليم ايل سون را از نظر طرح و رنگ مشابه يافت. بهترين رو اسبي در ايران جل اسب هاي سون است كه به صورت 6 تكه با رنگ هاي متنوع است.

گلیم نوعی فرش بدون پرز است که با درگیری تاروپود به یکدیگر ایجاد میشود . معمولا تار آن پنبه و پشم وگاهی نخ ابریشم و پود آن از نخهای پشمی و کرک و ابریشم به صورت رنگی استفاده می شود . این فرش در زبان فارسی نامهای مختلفی دارد. گلیم در افغانستان - گیلیم در اوکراین -بداس در قفقاز - لیاط در سوریه و لبنان - چیلیم در رومانی و همچنین کیلیم در ترکیه و لهستان و مجارستان و عربستان از جمله نامهای متفاوت أن است .

چنان عجین بوده که عرفان و فرهنگ و ادب ایرانی را به زیباترین گونه ای به تصویر کشیده و صدر نشین موزه های دنیا گردیده و نام ایران را در دورترین نقاط دنیا بلند آوازه ساخته است. با این حال به بیان برتری های این کالای برگرفته از هنر چند هزار ساله ایرانی نسبت به آن کالای صنعتی که تنها ظاهر خود شبیه به عروس زیبای شرق آراسته، و از قبل ارزانی مقدار ، بازار آن رونقی یافته، می پردازم.

امروزه خيلي‌ها هستند كه ترجيح مي‌دهند روي سراميك‌هاي منزلشان به جاي يك فرش، تنها يك قاليچه كوچك پهن كنند. اصلا معتقدند، دكوراسيون منزلشان با پهن كردن فرش خدشه‌دار مي‌شود. پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هايمان‌ معمولا اين شيوه را نمي‌پسندند. شايد به اين دليل كه زمان آنها يكي از راه‌هاي سنجش اعتبار مالي افراد، با فرش‌هاي دستباف پهن شده در خانه‌شان انجام مي‌شده است.

دكتر هرالد بومر يكي از فرش شناسان آمريكايي در مقاله‌اي كه در خبرنامه فرش فروشان آمريكا منتشر كرده است، به بررسي مزاياي رنگهاي پرداخته كه چكيده آن در پي مي‌آيد: